kadirirkin

Portfolyo
için
tıklayın

Efes / Herkül Kapısı

EFES / HERKÜL KAPISI

Bu anıtsal giriş geç Roma İmparatorluk Dönemi’nde Efes şehrinde Kuretler Caddesi’nin doğu sınırını oluşturmaktaydı. Herkül (Herakles) Kapısı, Roma Dönemi’nin sonlarında gelip geçenleri kontrol etmek ve alt sınıflardan gelen kimselerin asiller ve zenginlerle karışmalarını önlemek amacıyla inşaa edilmiştir. Şimdi yeniden yerine yerleştirilmiş olan iki sütun orta kapıyı çerçevelemiş, böylece Kuretler Caddesi atlı arabaların geçişine kapatılmış; yayaların geçişi için kullanılmaya başlanmıştır.


Herkül Kapısı iki kattan oluşmakta, yapının alt kısmında büyük bir kemer, üst kısmında ise aynı sıra üzerinde yer alan altı sütun bulunmaktadır. Kemerin her iki yanında bulunan sütunların ön yüzlerinde zafer tanrısı Nike’ı sembolize eden kabartmalar yer almaktadır. Bu kabartmalarda Nike sağ elinde bir palmiye dalı ve sol elinde bir defne çelengi ile uçarken tasvir edilmiştir.


Yapının üst katında ortada bulunan sütunların birinin üzerinde Nemean Aslanı’nın derisini giymiş olarak gösterilen Herkül kabartması vardır. Yapı, bu yüzden Herkül Kapısı ismini almıştır. A. Bammer, Herkül sütunlarını bir çatı katının ilk yapı evresiyle ilişkilendirmiştir. Flavius Constantinus’un seçilebildiği kemerin alt yüzü üzerindeki kitabe temel alınarak, yapı 5. yüzyılın üçüncü çeyreğine götürülebilir. Arkelolojik bulgulara göre bu sütunların M.S. 2. yüzyılda inşa edildiği, fakat en azından kemerin bir bölümünün, üzerindeki Nike kabartması da dâhil olmak üzere, M.S. 4 yüzyıl’ın ilk yarısına ait bir başka yapıdan alınarak bu yapıya eklendiği tahmin edilmektedir.

Alıntıdır.