Açıklama : |
Sarı tabela ile gösterilmeyen, ismi olmayan, tabelalanmamış değişik dönemlerden kalma bir çok yapı, kale ve kilise , hiç biri korunma altına alınmamış, define avcılarının ve yerel halkın insafına terkedilmiş birçok kültüre ait kalıntı ile karşılaşılabilir Erzurum da...
İnsan kendini , keşke bu yapılar ege de olsaydı demekten alıkoyamıyor...
BANA KATEDRALİ
Erzurum İli, Şenkaya İlçesi, Penek Köyü’nün yaklaşık 2 km. kuzeyinde, Penek Çayı’nın sağ yakasındadır.
Dönem kaynaklarına göre katedral, Piskopos Kvirike Baneli gözetiminde Gürcü Kralı Adernese (888–923) tarafından inşa ettirilmiştir. Kısa sürede politik ve kültürel bir merkez haline gelen Bana Tao prensliğinin başkenti olmuş ve 11. yüzyılda zaman zaman Gürcü Kralları burada ikamet etmiştir. Gürcü Kralı IV. Bagrat (1027–1072), 1032 yılında, Bizans İmparatoru III. Romanus’un yeğeni Helena ile Bana Katedrali’nde evlenmiştir. Bana aynı zamanda birçok yöneticinin gömü yeri olmuştur. Örneğin Gürcü Kralı IV. Wahtang (1443–1446) karısı ile birlikte buraya gömülmüştür.
18. yüzyıla kadar piskoposluk makamı olan Katedral 1855 ve 1877–78 yıllarındaki Osmanlı-Rus savaşı sırasında kışla olarak kullanılır. 1965 ile 1985 yıllarındaki depremlerde zarar gören katedralin sadece dış duvarları ile kubbeli bölümü taşıyan kuzeydoğu köşe mekanı kısmen günümüze ulaşmıştır.
Katedral 38 m. çapında yuvarlak planlıdır. Kilisenin duvarları içte 28 duvar payesi ile desteklenmiştir. Payeler arasında kalan duvarlara açılan pencerelerle kilisenin içi aydınlatılmıştır. Katedrale giriş kuzey, batı ve güney duvarlara açılan birer kapı ile sağlanmıştır.
Kubbe ile örtülü olan kilisenin orta bölümü, dört yönde birer apsisle sonlanan haç kolu ile genişletilmesinden oluşturulan tetrakonchos plan şemasını yansıtır. Haç kolları arasında kalan ve doğu duvarında atnalı biçiminde birer apsisi bulunan köşe odaları dörder katlıdır. Bu orta bölümü daire planlı başka bir koridor çevreler.
Kilisenin düzgün kesme taşlardan örülen dış duvarları, kör kemer dizileriyle hareketlendirilmiştir. Kör kemerlerin üstlerinde ve apsis sütun başlıklarında kabartma tekniğinde bitkisel bezemeler işlenmiştir. Kuzeydoğu köşe odasının alt katında fresko kalıntıları tespit edilmektedir.
beğenilerinize...
|