parlakkadir

Portfolyo
için
tıklayın

Oltu Taşı Tesbih

Oltu Taşı Rezevleri Nerededir?


Oltu tası rezerv olarak; Dutlu, Hankaskışla, Alatarla (Saplık mevkii) Çataksu (Kabasut mevki)köylerinde tatminkar olup kuzey doğuya doğru uzantısını meydana getiren . Dutlu dağı (Yasak dağ ) ve çevresinde çıkarılmaktadır. Yerleşme merkezi olarak zikredilmek gerekirse dutlu Güzelsu, Alatarla, Sülünkaya, Günlüce, Ormanağzı,Taslıyköy,Çatksu köyleri belirtilebilir.

Bölgeler takriben 1600-1800 metre rakımlı , dik yamaçlı olup sarıcam ormanları ile kaplıdır. Bölgede bol miktarda kaynak suyu çıkmaktadır. Böylesine engebeli araziden maden çıkarmak belki çok zor ama çevrede madenden anlayan kaliteli elamanın çok olması ve çıkarmada kullanılan malzemenin Oltu dan temin edilebilir olması isi kolaylaştırmaktadır.

Mayıs eylül ayları arasında tarıma dayalı islerle uğrasan yöre halk Oltu taşını ancak çiftçilikten arta kalan zamanlarda yani ekim - mart ayları arasında yapmaktadır.

Oltu taşı galerileri, Oltu-Göle istikametinde asfalta 5-8 km kuzey ve kuzey batıya düşer. Galerilere kıs mevsiminde vasıtalarla ulaşmak mümkün değildir. ancak köylüler bu mevsimde bölgeye yaya olarak ve ancak 3-5 saatte varabilmektedirler.

bölgede Oltu taşı çıkarmak için açılan ocak sayısı 600 civarındadır.


--------------------------------------------------------------------------------



Oltu Taşı Nasıl Çıkarılmaktadır?

Oltu taşının çıkarılması işi dağlık kesimin parçalanmış kısımlarında hemen hemen dik olarak açılan ve 70-80 cm çapındaki galerilerde sürdürülmektedir . Açılan bu galerilerde ancak iki üç kişi birlikte çalışabilmektedir. Galeriler ekonomik olmadığı için teknik metotlarla değil gelişi güzel olarak açılmakta olup buda en çok yöre halkı tarafından gerçekleştirilebilmektedir. Çünkü açılan her galeride merceklere rastlanmamaktadır. Açılan bu galerilerin çökmemesi için silindirik olmasına dikkat edilir.

Galeri açma isinde ; murç , sapları kısa kürek kazma ve çekiç kullanılır. Tünelde bulunan toprak hafriyatı dışarı çıkarmak için altına küçük tekneler takılmış tekneler kullanılır.Tekneler iple çekilip hararet ettirilen kasa seklindeki el arabası konumundadır.

Galeriler ; maden rastlasa da rastlamasa da yaklaşık 150 metre ye gelindiğinde terk edilir. Açılıp madene raspalanılmayan ocaklar 10 metrede terk edilir.

Basınç altında sıkışmış ve derli toplu bulunan Oltu tası yatakları, kömürde olduğu gibi damar seklinde devam etmediğinden çok geniş mekanla açmaya gerek yoktur. Galerilerde aydınlanma deveci lambası veya cep feneri ile sağlanır.

Oltu taşı aramak için açılan galerilerde tas, bir kaç metre yatay devamlılık gösteren mercekler halindedir. Galerilerdeki merceklerin tükenmesi veya galeriden aşırı derecede su çıkması halinde ocak terk edilir.

Köylüler ilk belirtilerle açtıkları galerilerde nerede Oltu taşı merceğine rastlayacağını önceden kestiremeyip ince damar belirtilerini takip ederek giderler . Rastlanan merceklerdeki tas alındıktan sonra yeni mercekler bulununcaya kadar aynı tünelde kazmaya devam edilir.

Uzun süren çalışmaların sonucunda çıkarılan Oltu taşı, tatmin edici miktarda ise çalışanı memnun eder. aksi halde çalışanın emeği boşa gider. Uzun kıs mevsiminin hüküm sürdüğü bölgemizde yasayan yöre halkının belli baslı bir geçim kaynağı yoktur. Buna rağmen bin bir güçlükle çıkarılıp , binlerce insanın geçim kaynağı durumundaki Oltu tası isletmecileri birçok problemlere karsı karsıyadır. Dileğimiz bu problemlerin kısa zamanda giderilmesidir.



--------------------------------------------------------------------------------


Oltu Taşı Yataklarının Teşekkülü:

Siyah kehribar da denilen Oltu taşı tipik sedimenter teşekküllerdir. MNeojen yaslı birimlerinden 70-80 cm kalınlığında bir barringrözü tabakası içinde azami bir kaç cm kalınlığında ve bir kaç metre yataylık gösteren mercekler halindedir. Merceksel damarlar yer yer çatallanmış ve kırılmıslardır. Marin ve kitlelerden oluşan f iliz karakterinde olan bu birim , şiddetli olarak tektonizmaya maruz kalıp kıvrımlaşarak kırıldığı tahmin edilmektedir. ( Y.Zengin)

Maden çıkarmak için açılan galerilerde birçok bitki ve ağaç fosillerine rastlamak mümkündür. Su halde Oltu tasının ağaçlardaki ziftin ( Reçine ) kil veya linyit maddelerinin emprenye edilmesinden meydana geldiği anlaşılıyor.

Oltu taşının parlatılmış bir kesitinin mikroskop altında yapılan incelemesi aşağıya çıkarılmıştır. ( Y.Z)

1- Linyit (Grund Messe)
2- Kil planları
3-Prit taneleri
Reçine emprenyasyonu

"Cevher mikroskobunda yapılan Oltu taşının kimyasal analizinde , karbon oranı , % 77,9 ve kalorilik değeri 8064 cal/kg dir.

Kıymetli taslar grubunda mütalaa edilen Oltu taşı, fosilleşmiş reçinelerden meydana gelmiş olup , dünyada esine az rastlanan ve en iyi örnekleri Oltu'da bulunan cevherdir

Oltu Taşı'nın Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri

Kimyasal formülü .............................................................................; C
Kristal sistem :...................................................................................: Amorf
Sertlik ...............................................................................................: ( 3 mors sertlik cetveline göre)
Yoğunluk ..........................................................................................: 1,5 gram/cm3
Karbon oranı .....................................................................................: % 78
Oltu taşının kuru esas üzerine kimyevi analizi :
C .......................................................................................................; % 77.95
H2 .....................................................................................................: % 06.72
S .......................................................................................................: % 0.9
Kül ....................................................................................................: % 0.3
Uçucu madde .....................................................................................: Bocmer'e göre % 45.35 A.S.T.M ye göre % 51.37
Rutubet ...............................................................................................: % 2.18
Kalori .................................................................................................: 8064 K. cal/gr
Özgül ağırlığı................................................................................; D 1.26 ( Jayet)



--------------------------------------------------------------------------------


Oltu Taşı'nın Özellikleri

Siyah kehribar da denilen Oltu taşının en dikkat çekici özelliği , yer kabuğundan çıkarıldığında çok yumuşak , hava ile temas etmediği müddetçe bu yumuşaklığını muhafaza eder. Bu özelliğinden dolayı islenmesi kolay bir cevherdir. Genellikle siyah, bazen koyu kahverengi. nadiren gri ve yeşilimsi renklerde de bulunur. Hava gazında alev çıkararak yanar geriye bir miktar kül kalır. Yanma esnasında aniden soğutulursa camlaşır ve kalıp halini alır. Sürtünme ile elektriklenip hafif cisimleri çeker



--------------------------------------------------------------------------------



Oltu Taşı Nasıl İşlenir?.
Oltu taşının islenişi iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan bir tanesi torna yardımı ile diğeri el çarkı ile islenişidir. Hangi şekilde islenirse islensin aşağıdaki malzemelere ihtiyaç duyulur.
Torna-bıçak-keski-arda-biz-zemberek testere-kıl testere-Ege-zımpara-ve tebeşir gerekmektedir.



--------------------------------------------------------------------------------


Oltu Taşının Taklitlerinden Nasıl Ayırtedilir?

Oltu taşı görünüm olarak kolayca taklit edilebilir olmasına rağmen şayet özellikleri iyi bilirse taklitlerinden kolayca ayırt edilebilir. Oltu taşını taklitlerinden ayırt edebilmek için su özellikleri bilmek gerekir.

1- Elimizdeki toplu iğnenin ucunu iyice ısıtıp tespih tanesine batırınız şayet elinizdeki tane Oltu tası ise iğne Oltu taşına işlemez yani batmaz,.batarsa taklittir.
2-Oltu taşını kazırsanız veya zımparaya sürerseniz kahverengi toz bırakır.
3-Oltu taşı kehribar özelliği gösterdiğinden, sürtünme sonucu elektriklenir ve küçük toz parçacıklarını çeker
4-Oltu tasını avucunuzun içine alıp üflediğiniz zaman üzeri buharlaşıp nemlenir.
5-Oltu taşının kendine has ve taklitlerinde olmayan tok bir sesi vardır.
6-Oltu taşından yapılmış tespih ağızlık ve diğer süs eşyaları kullanıldıkça parlayıp güzel bir görünüm alır.
7-Oltu taşı mamullerinde azda olsa isçilik arızalarına rastlanır.Taneler birbirlerini tutmayan ebatlarda olabilir.



--------------------------------------------------------------------------------


Oltu Taşı Nerelerde Kullanılmaktadır?





Çok geniş kullanım sahasına sahip olan Oltu taşı genellikle süs eşyası yapımında ilgi görmektedir. Bununla birlikte;
a)Yüzük ve yüzük kası yapımında
b)Küpe ,gerdanlık ,Kolye , ve bilezik yapımında
c)Kravat iğnesi , Kol düğmesi yapımında
d)Ağızlık ,tespih , pipo yapımında
e)Maskot ve anahtarlık ile Masa isimliği yapımında
f) Elektrik ve Elektronik sanayi ile yüksek gerilim alanlarında

Kaynak : www.oltuhabermerkezi.com